Tranh chấp thanh lý FTX: Quyền lợi của chủ nợ và việc xử lý tài sản gây ra nghi vấn

Gần đây, đại diện cho các chủ nợ của FTX đã công bố một ảnh chụp màn hình tài liệu thanh lý phá sản trên mạng xã hội, gây ra sự chú ý rộng rãi. Tài liệu cho thấy, nếu người dùng thuộc về các khu vực tài phán nước ngoài bị hạn chế, FTX có thể tịch thu khoản tiền yêu cầu của họ. Dữ liệu cho thấy, trong số các khoản tiền yêu cầu từ "các quốc gia bị hạn chế", 82% đến từ người dùng Trung Quốc. Do các hạn chế về giao dịch tiền điện tử trong nước, những người dùng này có thể bị coi là "bất hợp pháp", dẫn đến việc mất quyền yêu cầu.

Thông tin này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ trong cộng đồng. Nhiều người đặt câu hỏi về cách làm của đội ngũ thanh lý và cho rằng nó thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng, coi đó là một cái cớ để trốn tránh trách nhiệm. Mặc dù Trung Quốc có những hạn chế nghiêm ngặt đối với giao dịch tiền điện tử, nhưng việc tịch thu trực tiếp tài sản của người dùng đã gây ra tranh cãi.

Quá trình tái cấu trúc phá sản của FTX được dẫn dắt bởi John J. Ray III, một nhà lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm từ Phố Wall, và được một đội ngũ từ công ty luật nổi tiếng Sullivan & Cromwell (S&C) phụ trách. John Ray đã từng tham gia xử lý vụ phá sản Enron, mang lại doanh thu khổng lồ cho S&C. Tuy nhiên, mức phí cao của đội ngũ này đã gây ra sự không hài lòng từ các chủ nợ. Theo thông tin, mức phí theo giờ của các đối tác S&C có thể lên tới 2000 USD, trong khi John Ray tính phí 1300 USD mỗi giờ. Tính đến đầu năm 2025, phí dịch vụ pháp lý mà S&C đã khai báo trong quy trình phá sản của FTX đã đạt 249 triệu USD.

Cựu CEO FTX Sam Bankman-Fried (SBF) đã tiết lộ trong một bản dự thảo chứng từ chưa công bố trước Quốc hội rằng ông đã chịu áp lực từ đội ngũ S&C trước khi nộp đơn phá sản. SBF cho biết ông đã cố gắng huy động vốn để cứu vãn tình hình, nhưng cuối cùng đã bị buộc phải chấp nhận quy trình phá sản.

Cách thức xử lý danh mục đầu tư lịch sử của FTX của đội ngũ thanh lý cũng đã gây ra tranh cãi. Nhiều dự án tiềm năng cao đã được bán với giá thấp hơn nhiều so với giá trị thị trường, bao gồm:

1. Cursor: Bán với giá đầu tư ban đầu là 200.000 đô la Mỹ, trong khi định giá công ty đã đạt 9 tỷ đô la.

2. Mysten Labs/SUI: được bán với giá 96 triệu USD, trong khi giá trị token của nó từng vượt qua 4,6 tỷ USD.

3. Anthropic: Bán 8% cổ phần với giá 1,3 tỷ USD, trong khi đó giá trị công ty sau đó đạt 61,5 tỷ USD.

Các giao dịch này được coi là gây tổn hại lớn đến lợi ích của các chủ nợ. Một số phân tích chỉ ra rằng FTX có thể đã bỏ lỡ hàng chục tỷ đô la giá trị tiềm năng trong việc xử lý những tài sản chất lượng cao này.

Nhóm thanh lý giải thích rằng những hoạt động này là để "kịp thời khóa vốn, tránh rủi ro biến động", nhưng tuyên bố này đã không xóa bỏ được nghi ngờ của các chủ nợ. Có quan điểm cho rằng, những tài sản này đã được chuyển nhượng với giá thấp cho các tổ chức gần gũi hơn với trung tâm quyền lực.

Hiện tại, tài sản phá sản của FTX dự kiến sẽ được phân phối toàn cầu với tổng giá trị từ 14,5 đến 16,3 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu người dùng ở các khu vực như Trung Quốc không thể thực hiện yêu cầu bồi thường một cách thuận lợi, điều này sẽ gây ra tranh cãi mới. Điều đáng lo ngại hơn là trong đề xuất mới mà đội ngũ FTX đã gửi tới tòa án phá sản có điều khoản miễn trừ trách nhiệm cho các cố vấn, điều này có thể hạn chế thêm quyền lợi của các chủ nợ.

Quá trình thanh lý này không chỉ liên quan đến số tiền khổng lồ, mà còn liên quan đến niềm tin của nhà đầu tư vào hệ thống pháp luật. Đối với nhiều nhà đầu tư bình thường, sự sụp đổ của FTX không chỉ có nghĩa là mất tiền mà còn có thể là sự kết thúc của hy vọng. Khi thị trường tiền điện tử bước vào một điểm nóng mới, ảnh hưởng của quy trình thanh lý này vẫn đang tiếp diễn, và kết quả cuối cùng của nó sẽ có tác động sâu rộng đến toàn bộ ngành.