Tài sản tiền điện tử thế giới của những góc tối: Phân tích "lừa đảo kiểu rút thảm"

Gần đây, thị trường tài sản tiền điện tử lại xuất hiện sự biến động bất thường. Giá của một đồng coin đã tăng vọt 800% chỉ trong vài giờ, gây sự cảnh giác cho các chuyên gia trong ngành. Phương thức phạm tội được gọi là "lừa đảo kiểu rút thảm" này đang lan rộng với quy mô công nghiệp trong lĩnh vực tài sản tiền điện tử.

Quy mô lừa đảo khổng lồ

Theo thống kê từ một nền tảng dữ liệu, có tới 300.000 token đã gặp phải các cuộc tấn công "rút thảm" ở nhiều mức độ khác nhau, trung bình mỗi ngày có hàng trăm "token bẫy" ẩn nấp trên mạng. Trên mạng lưới Ethereum, khoảng 266.000 địa chỉ độc lập hoạt động trong việc tạo ra và quảng bá các token gian lận. Những kẻ bất hợp pháp này tận dụng các công cụ phát hành coin với rào cản thấp và số lượng người dùng lớn, nhằm thiết lập các bẫy lừa đảo một cách chính xác.

Mặc dù lợi nhuận trung bình của một dự án lừa đảo trên Ethereum khoảng 1,65 triệu USD, nhưng với cơ sở lớn của nó, tổng thu nhập đã đạt tới con số 5020 tỷ USD ấn tượng. Các chuỗi công khai khác như Polygon và Linea cũng gặp phải vấn đề này ở mức độ khác nhau. Theo ước tính, đã có hơn 7 triệu nhà đầu tư trở thành nạn nhân trực tiếp của các trò lừa đảo này, dẫn đến việc nhiều cá nhân và gia đình mất đi tài sản.

Sự đa dạng của các hình thức lừa đảo

"Lừa đảo kiểu rút thảm" chủ yếu chia thành hai loại: rút cứng và rút mềm.

Rút sạch là một hành vi cướp bóc triệt để, kẻ lừa đảo thông qua mã độc hoặc lỗ hổng đã được thiết lập trước, trực tiếp rút hết tính thanh khoản của dự án. Một số phần tử bất hợp pháp thậm chí còn thường xuyên gây án trên nhiều chuỗi công khai, lợi dụng đặc tính của các chuỗi khác nhau để trốn tránh bị theo dõi.

Rút êm thì kín đáo và xảo quyệt hơn. Kẻ lừa đảo thường chỉ rút khoảng 50% tính thanh khoản, tạo ra vẻ ngoài giảm giá chậm hoặc điều chỉnh tạm thời của dự án. Họ có thể bịa ra nhiều lý do khác nhau, như nâng cấp hệ thống hoặc đối phó với biến động thị trường, khiến một số nhà đầu tư vì tâm lý may rủi mà không kịp rút lui.

Chu kỳ của hoạt động lừa đảo

Dữ liệu cho thấy, năm 2023 là đỉnh điểm về số lượng token gian lận được triển khai trên mạng Ethereum, đạt 125.000, chiếm gần 42,3% tổng số trong vòng năm năm qua. Tuy nhiên, vào năm 2024, con số này giảm mạnh xuống khoảng 69.000. Đáng chú ý, vòng đời trung bình của các hợp đồng gian lận đã giảm mạnh từ 356 ngày vào năm 2021 xuống chỉ còn 3,8 ngày vào năm 2025.

Những dữ liệu này cho thấy, "lừa đảo quét thảm" đã phát triển thành một chuỗi ngành đen trưởng thành với phân công rõ ràng, công cụ hóa và quy trình hóa. Chi phí lừa đảo rất thấp, trong khi lợi nhuận tiềm năng rất lớn, điều này khiến cho việc ngăn chặn các hành vi tội phạm như vậy trở nên đặc biệt khó khăn.

Cách tự bảo vệ của nhà đầu tư

Đối mặt với quy mô lừa đảo lớn như vậy, các nhà đầu tư cần nâng cao cảnh giác và hiểu các thủ đoạn lừa đảo phổ biến. Những thủ đoạn này bao gồm nhưng không giới hạn ở: cam kết lợi nhuận cao, đội ngũ ẩn danh, thiếu kiểm toán, khóa thanh khoản đáng ngờ hoặc thiếu, thổi phồng quá mức trên mạng xã hội, giá bất thường tăng trong thời gian ngắn, v.v.

Trước khi đưa ra quyết định đầu tư, nhà đầu tư nên xem xét kỹ lưỡng thông tin quan trọng như hợp đồng dự án có mã nguồn mở hay không, có được các tổ chức nổi tiếng kiểm toán hay không, nền tảng của đội ngũ có thể xác minh hay không, tình trạng khóa thanh khoản, v.v. Những bước này nên trở thành quy trình cần thiết cho mỗi nhà đầu tư tài sản tiền điện tử.

Kết luận

"Lừa đảo kiểu rút thảm" hoành hành không chỉ gây ra thiệt hại kinh tế lớn mà còn đe dọa nghiêm trọng đến nền tảng niềm tin của toàn bộ ngành công nghiệp blockchain và tài sản tiền điện tử. Việc vạch trần sự thật về những hành vi đen tối này không chỉ nhằm nhắc nhở các nhà đầu tư về rủi ro mà còn để thúc đẩy toàn ngành xây dựng một hệ thống quản lý tốt hơn. Chỉ có nỗ lực chung, chúng ta mới có thể duy trì tính công bằng và minh bạch của thị trường, bảo vệ lợi ích của các nhà đầu tư và thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của ngành tài sản tiền điện tử.