Vụ kiện Nike RTFKT: Sự kiện mang tính cột mốc trong thế giới Web3

RTFKT là một công ty tập trung vào thời trang và công nghệ số, đã được Nike mua lại vào năm 2021. Công ty nổi tiếng với việc ra mắt giày thể thao NFT số và vật lý mang biểu tượng Swoosh. Tuy nhiên, vào ngày 3 tháng 12 năm 2024, RTFKT đã thông báo sẽ dần dần ngừng hoạt động.

Kể từ khi bán một đôi giày thể thao trị giá 10.000 đô la trên một nền tảng giao dịch NFT vào năm 2021, RTFKT đã nhanh chóng xây dựng một mạng lưới NFT và hàng hóa vật lý lớn trong hệ sinh thái Ethereum, đồng thời hợp tác với các nghệ sĩ nổi tiếng.

Vào cuối năm 2024, việc đóng cửa RTFKT đã gây ra một cuộc tranh chấp pháp lý lớn. Một ông lớn trong ngành thể thao đang phải đối mặt với một vụ kiện tập thể trị giá 5 triệu đô la, nguyên đơn là những người nắm giữ NFT của RTFKT. Họ cáo buộc thương hiệu này đã lợi dụng ảnh hưởng và tầm nhìn dài hạn của mình để thổi phồng giá trị của NFT RTFKT, nhưng cuối cùng lại "lặng lẽ từ bỏ" dự án này, cấu thành cái gọi là "bỏ chạy kiểu thảm mềm".

Vụ kiện này đã trở thành một trong những cuộc chiến pháp lý được chú ý nhất trong thế giới tiền mã hóa, có thể trở thành một tiền lệ quan trọng cho việc xem xét hệ thống về bản chất của NFT và trách nhiệm thương hiệu tại các tòa án Mỹ, điều này sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến ranh giới tuân thủ của các doanh nghiệp truyền thống trong ngành Web3.

Định nghĩa "rug mềm"

Chuyên gia pháp lý về tiền điện tử Carlo D'Angelo giải thích, "soft rug pull" không phải là việc bán tháo một cách bạo lực, mà là việc bên dự án cố ý hoặc do sơ suất nghiêm trọng mà dần dần lệch khỏi lộ trình phát triển ban đầu, dẫn đến việc NFT dần mất giá trị.

Nguyên đơn (người nắm giữ NFT) cho rằng, việc quảng bá thương hiệu đã khiến người dùng có kỳ vọng hợp lý rằng dự án sẽ phát triển bền vững, trong khi việc dừng dự án thực tế đã gây ra tổn thất.

Các quan điểm bào chữa có thể của bị cáo bao gồm:

• NFT về bản chất là "sưu tập" chứ không phải chứng khoán
• Công ty không có nghĩa vụ pháp lý để vận hành các dự án không bền vững vô thời hạn.

Vấn đề chứng khoán chưa đăng ký

Tòa án sẽ dựa trên "Bài kiểm tra Howey" để xác định xem NFT RTFKT có được bán như một "hợp đồng đầu tư" hay không.

D'Angelo chỉ ra rằng, mặc dù Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) hiện đang có thái độ khá thoải mái đối với chính sách tiền điện tử, nhưng tòa án sẽ tự mình đưa ra phán quyết dựa trên các tiền lệ, chứ không hoàn toàn nghe theo quan điểm của SEC.

Điều này có nghĩa là nguyên đơn phải chứng minh rằng các NFT này thuộc về chứng khoán có thể gặp thách thức.

Tranh chấp lừa dối người tiêu dùng

Nguyên đơn đã áp dụng chiến lược kép:

• Buộc tội thương hiệu không tiết lộ đầy đủ thông tin khi quảng bá NFT
• Trích dẫn nhiều luật bảo vệ người tiêu dùng của các bang, cáo buộc thương hiệu không thực hiện "tính khả dụng trong tương lai và hỗ trợ liên tục".

Ngay cả khi không thể giành được "nhận diện chứng khoán", chiến lược này vẫn có thể đạt được một phần chiến thắng từ góc độ bảo vệ người tiêu dùng.

Ảnh hưởng của việc RTFKT ngừng hoạt động

Việc RTFKT ngừng hoạt động chính thức được nguyên đơn coi là bằng chứng quan trọng về việc thương hiệu từ bỏ dự án và vi phạm cam kết quảng bá. Các chủ sở hữu NFT cho rằng, họ mua những tài sản số này dựa trên "mong đợi hợp lý" rằng thương hiệu sẽ tiếp tục đầu tư nguồn lực và hỗ trợ cho hệ sinh thái.

Ảnh hưởng đến thế giới Web3

D'Angelo dự đoán: Tòa án có thể bác bỏ "các yêu cầu liên quan đến chứng khoán", nhưng nguyên đơn có thể giành được một phần thắng trong "quyền lợi của người tiêu dùng".

Dù kết quả ra sao, vụ án này là một lời cảnh tỉnh cho thương hiệu:

• Nếu nguyên đơn thắng kiện, hành vi của doanh nghiệp trong thế giới Web3 sẽ bị xem xét chặt chẽ hơn.
• Khi các doanh nghiệp ra mắt NFT trong tương lai, họ có thể cần tránh đưa ra những cam kết khó có thể thực hiện lâu dài.
• Có thể dẫn đến sự giảm sút ý muốn đầu tư của thương hiệu vào NFT.

Kết luận

Vụ kiện này không chỉ là một tranh chấp pháp lý thông thường, mà còn sẽ mang đến ảnh hưởng sâu rộng cho thế giới Web3:

1. NFT có cấu thành chứng khoán theo định nghĩa pháp lý không?
2. Các thương hiệu truyền thống có cần phải chịu trách nhiệm lâu dài cho tài sản số hay không?
3. Doanh nghiệp làm thế nào để cân bằng đổi mới và rủi ro pháp lý trong Web3

Trong tương lai, mỗi dự án NFT "phát hành trước, lập kế hoạch sau" có thể sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro trách nhiệm hơn.