Thảo luận về sự cần thiết của việc đánh giá giá cả trong xử lý tư pháp tiền ảo

Một, Giới thiệu

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ blockchain và tiền ảo, phạm vi ứng dụng của nó ngày càng mở rộng. Tuy nhiên, tính ẩn danh, khả năng chuyển đổi thành tiền dễ dàng và tính phi tập trung của tiền ảo cũng khiến nó trở thành công cụ cho các hoạt động trái phép. Số lượng các vụ án hình sự liên quan đến tiền ảo mà nước ta xử lý hàng năm đang gia tăng liên tục, từ đó dẫn đến cuộc thảo luận về sự cần thiết của việc đánh giá giá trị tiền ảo trong xử lý tư pháp.

Một mặt, đánh giá giá cả giúp làm rõ giá trị của tiền ảo liên quan đến vụ việc, thuận tiện cho việc xử lý sau này; mặt khác, do sự biến động của thị trường rất mạnh và thiếu tiêu chuẩn thống nhất, việc đánh giá giá cả của tiền ảo có thể gây ra tranh cãi, thậm chí chạm đến ranh giới quản lý. Bài viết này sẽ khám phá sự cần thiết của việc đánh giá giá cả trong xử lý tư pháp tiền ảo, phân tích tình hình hiện tại và những thách thức.

Hai, Tổng quan về đánh giá giá cả

Đánh giá giá cả thường đề cập đến quá trình mà các cơ quan tư pháp ủy thác cho các tổ chức bên thứ ba chuyên nghiệp thực hiện việc xác định giá trị, phân loại thuộc tính hoặc phân tích kỹ thuật đối với tài sản liên quan đến vụ án. Mục đích là để cung cấp cơ sở khách quan và khoa học cho việc điều tra, khởi tố và xét xử vụ án, đảm bảo việc xử lý tài sản liên quan đến vụ án là hợp pháp và công bằng. Trong các vụ án hình sự, đánh giá tư pháp thường liên quan đến việc ước tính giá trị tài sản, giám định kỹ thuật chứng cứ, v.v.

Vai trò cốt lõi của đánh giá tư pháp là đảm bảo tính công bằng của quy trình tư pháp và độ tin cậy của chứng cứ. Thông qua đánh giá của các tổ chức chuyên nghiệp, cơ quan tư pháp có thể nhận được báo cáo đánh giá có thẩm quyền, giảm bớt sự tùy tiện trong phán đoán chủ quan. Ngoài ra, đánh giá tư pháp còn cung cấp căn cứ định lượng cho việc xử lý tài sản liên quan, giúp thực hiện tính minh bạch và quy định trong việc xử lý tài sản. Tuy nhiên, trong lĩnh vực xử lý tư pháp đối với tiền ảo, tính khả thi của đánh giá tư pháp đang đối mặt với những thách thức mới.

Ba, Tiền ảo cần thiết để xử lý tư pháp và đánh giá giá cả

（一）Tiền ảo司法处置的现状

Việc xử lý tư pháp đối với tiền ảo liên quan đến nước tôi thường do cơ quan công an dẫn đầu, bao gồm các phương thức như niêm phong, tạm giữ, xử lý và chuyển đổi thành tiền mặt. Tuy nhiên, do tính đặc thù của tiền ảo, quy trình xử lý gặp nhiều khó khăn: đầu tiên, tiền ảo được lưu trữ trên mạng blockchain, việc niêm phong và tạm giữ cần sự hỗ trợ kỹ thuật; thứ hai, giá tiền ảo biến động mạnh, việc lựa chọn thời điểm xử lý ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả xử lý; cuối cùng, thiếu quy định xử lý thống nhất dẫn đến sự khác biệt đáng kể trong thực tiễn ở các địa phương.

Trong thực tiễn tư pháp, hầu hết các vụ án hình sự liên quan đến coin sẽ tiến hành đánh giá giá trị của tiền ảo liên quan để xác định giá trị của chúng. Ví dụ, cơ quan tư pháp ủy thác cho các tổ chức bên thứ ba tham khảo thị trường để định giá tiền ảo liên quan. Tuy nhiên, cách làm này gặp phải tranh cãi trong thực tiễn: một mặt, việc đánh giá giá có thể cung cấp cơ sở giá trị cho việc xử lý; mặt khác, quá trình đánh giá có thể bị nghi ngờ do biến động thị trường, trình độ của tổ chức đánh giá và các vấn đề khác.

(ii) Phân tích sự cần thiết của việc đánh giá giá cả

Về lý thuyết, việc đánh giá giá cả của tiền ảo có ý nghĩa nhất định trong việc xử lý tư pháp. Đầu tiên, việc đánh giá có thể làm rõ giá trị của tiền ảo liên quan đến vụ án, cung cấp cơ sở cho việc thu hồi tài sản và giảm thiểu thiệt hại; thứ hai, kết quả đánh giá có thể được sử dụng làm tham khảo trong việc thi hành hình phạt tài sản, đảm bảo rằng mức án tương xứng với số tiền thu được từ tội phạm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan; cuối cùng, việc đánh giá tư pháp giúp nâng cao tính minh bạch trong xử lý, tránh tình trạng xử lý tùy tiện dẫn đến bất công trong tư pháp.

Tuy nhiên, trong khuôn khổ quy định hiện hành của nước ta, tính cần thiết của việc đánh giá giá trị tiền ảo cần được xem xét lại. Vào ngày 15 tháng 9 năm 2021, một thông báo được phát hành bởi nhiều bộ ngành đã chỉ rõ rằng tiền ảo không có địa vị pháp lý tương đương với tiền tệ hợp pháp, và các hoạt động giao dịch liên quan thuộc về hoạt động tài chính bất hợp pháp, cấm bất kỳ tổ chức nào trong nước cung cấp dịch vụ định giá cho giao dịch tiền ảo. Do đó, việc cung cấp dịch vụ định giá cho tiền ảo có thể bị coi là hỗ trợ gián tiếp cho giao dịch tiền ảo, tồn tại rủi ro vi phạm quy định.

Ngoài ra, việc đánh giá giá cả của tiền ảo trong thực tiễn gặp phải những vấn đề về tính khả thi. Đầu tiên, giá cả trên thị trường tiền ảo dao động mạnh, kết quả đánh giá có thể mất hiệu lực trong thời gian ngắn; thứ hai, khả năng của các tổ chức đánh giá và tính khoa học của phương pháp đánh giá khó có thể thống nhất, dẫn đến việc kết quả đánh giá thiếu tính công tín; cuối cùng, trong các vụ biện hộ hình sự liên quan đến coin, báo cáo đánh giá giá cả rất khó được bên bào chữa chấp nhận như các báo cáo đánh giá tư pháp truyền thống, thậm chí có thể gây ra khiếu nại và tố cáo đối với các tổ chức định giá.

Tóm lại, việc đánh giá giá trị của tiền ảo có thể được thực hiện trong việc xử lý tư pháp, nhưng không phải là điều cần thiết.

Bốn, Kết luận

Mặc dù việc xử lý tư pháp tiền ảo là một vấn đề thực tiễn nhỏ, nhưng đang nhận được sự quan tâm rộng rãi từ cả lý thuyết và thực tiễn. Tuy nhiên, chỉ cần các chính sách quản lý hiện tại không bị sửa đổi hoặc điều chỉnh, việc định giá trong xử lý tư pháp liên quan đến tiền ảo sẽ luôn gặp khó khăn. Những đặc điểm đặc biệt của tiền ảo quyết định rằng nó không thể hoàn toàn áp dụng mô hình xử lý tài sản liên quan trong các vụ án hình sự truyền thống.

Trong tương lai, việc thúc đẩy việc chuẩn hóa xử lý tư pháp đối với tiền ảo cần nỗ lực trong các lĩnh vực sau: Thứ nhất, hoàn thiện các luật, quy định và chính sách quản lý liên quan, làm rõ quy trình và tiêu chuẩn xử lý tư pháp đối với tiền ảo; Thứ hai, tăng cường hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao khả năng tịch thu và xử lý tiền ảo của các cơ quan tư pháp; Thứ ba, khám phá các mô hình xử lý phù hợp với quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác.

Trước khi chính sách quản lý chưa được nới lỏng, việc đánh giá giá trị của tiền ảo mặc dù có giá trị lý thuyết, nhưng trong thực tế cần thực hiện một cách thận trọng để tránh vi phạm giới hạn quản lý. Chỉ khi chính sách, công nghệ và thực tiễn cùng nhau thúc đẩy, việc xử lý tư pháp đối với tiền ảo mới có thể dần dần trở nên trưởng thành.