Tiến trình xây dựng tính minh bạch thuế tài sản mã hóa toàn cầu

1. Tổng quan

Vào tháng 7 năm 2024, Diễn đàn toàn cầu về minh bạch và trao đổi thông tin thuế đã trình bày báo cáo "Tiến độ mới nhất trong việc xây dựng minh bạch thuế đối với mã hóa tài sản" cho Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và G20. Báo cáo này mô tả chi tiết những phát triển mới nhất toàn cầu trong việc xây dựng minh bạch thuế đối với mã hóa tài sản (tức là Khung báo cáo mã hóa tài sản, CARF).

OECD và G20 đang thông qua CARF để thúc đẩy việc trao đổi thông tin thuế tự động trên toàn cầu, nhằm đảm bảo tính minh bạch của giao dịch tài sản mã hóa, giảm thiểu rủi ro trốn thuế và né thuế. Hiện tại, đã có 58 quốc gia thành viên OECD cam kết hoàn thành việc triển khai CARF trước cuối năm 2027. Bài viết này sẽ phân tích các điểm chính của báo cáo cũng như xu hướng trao đổi thông tin thuế toàn cầu trong tương lai.

2. Nội dung chính của báo cáo

2.1 Tóm tắt nội dung và lịch trình thực hiện CARF

Báo cáo này trước tiên giới thiệu bối cảnh và mục đích, thảo luận về định nghĩa, công dụng và tình hình phát triển của mã hóa tài sản, nhấn mạnh những thách thức của mã hóa tài sản trong tính minh bạch thuế và trao đổi thông tin. Sau đó, báo cáo trình bày nhu cầu về tiêu chuẩn mới toàn cầu cho mã hóa tài sản, giới thiệu quá trình G20 thúc đẩy hành động minh bạch thuế đối với mã hóa tài sản, cũng như lịch sử hợp tác giữa OECD và các quốc gia G20 trong việc phát triển CARF.

Báo cáo đã mô tả chi tiết khung thực hiện CARF, bao gồm khung lập pháp trong nước, khung pháp lý quốc tế, khung công nghệ, khung hành chính và tiêu chuẩn bảo mật cũng như bảo vệ dữ liệu. Đồng thời, còn thảo luận về cách học hỏi từ kinh nghiệm của các diễn đàn toàn cầu trong việc thực hiện tiêu chuẩn báo cáo chung (CRS) để thúc đẩy việc thực hiện CARF.

Mục tiêu của diễn đàn toàn cầu là đảm bảo rằng hầu hết các khu vực tài phán liên quan sẽ bắt đầu trao đổi thông tin tự động về tài sản mã hóa (AEOI) vào năm 2027. Tính đến thời điểm báo cáo được phát hành, đã có 58 quốc gia và khu vực công khai ủng hộ việc bắt đầu trao đổi thông tin về tài sản mã hóa dựa trên CARF trước năm 2027, trong đó có 10 quốc gia đang phát triển.

Để đảm bảo rằng các quốc gia có thể khởi động việc trao đổi thông tin CARF vào năm 2027 theo kế hoạch, diễn đàn toàn cầu đã đặt ra một mục tiêu trung gian quan trọng: hoàn thành quy trình cam kết CARF trước cuộc họp toàn thể của diễn đàn toàn cầu diễn ra vào tháng 11 năm 2024. Điều này có nghĩa là vào cuối năm 2024, diễn đàn toàn cầu sẽ xác định hầu hết các khu vực pháp lý liên quan đến việc thực hiện CARF và thúc đẩy các quốc gia này xây dựng và thông qua luật trong nước, để chuẩn bị cho việc trao đổi thông tin vào năm 2027. Đồng thời, với việc xem xét rằng các quốc gia đang phát triển có thể cần thêm sự chuẩn bị về công nghệ, nhóm công tác CARF đang thảo luận về việc có nên cho phép một số quốc gia linh hoạt hạn chế, cho phép họ trì hoãn việc thực hiện CARF khi cần thiết.

2.2 Chiến lược thúc đẩy thực hiện CARF

2.2.1 Giới thiệu về CARF

CARF nhằm mục đích thiết lập một khung trao đổi thông tin thuế thống nhất, giải quyết vấn đề quản lý thuế đối với mã hóa tài sản, cung cấp nhiều dữ liệu từ bên thứ ba về người nộp thuế và các hoạt động mã hóa tài sản cho cơ quan thuế. CARF được xây dựng dựa trên CRS, được OECD hoàn thành vào năm 2023. Khung này yêu cầu các tổ chức trung gian tiền mã hóa (RCASP) tuân thủ các yêu cầu thẩm định chi tiết, đảm bảo báo cáo thông tin cần thiết cho cơ quan thuế một cách chính xác và kịp thời.

CARF chủ yếu bao gồm các quy tắc và chú thích sau đây:

1. Bao gồm phạm vi mã hóa tài sản
2. Thực thể và cá nhân bị ràng buộc bởi yêu cầu thu thập và báo cáo dữ liệu
3. Các giao dịch cần báo cáo và thông tin liên quan
4. Xác định quy trình thẩm định người dùng và người kiểm soát tài sản mã hóa cũng như khu vực thuế liên quan cho mục đích báo cáo và trao đổi.

Trong khuôn khổ CARF, các cơ quan thuế của các khu vực pháp lý sẽ tiến hành trao đổi và luân chuyển thông tin với các cơ quan thuế khác sau khi nhận được thông tin từ báo cáo RCASP, nhằm giám sát mã hóa tài sản trên toàn cầu và đảm bảo tính minh bạch thuế.

2.2.2 Tình trạng thực hiện CARF

Diễn đàn toàn cầu đã thành lập nhóm làm việc CARF, có trách nhiệm xây dựng quy trình cam kết CARF vào cuối năm 2024, nhằm đảm bảo CARF được triển khai rộng rãi trên toàn cầu. Theo kế hoạch, các quốc gia tham gia sẽ bắt đầu trao đổi thông tin CARF vào năm 2027. Mục tiêu của diễn đàn toàn cầu là đảm bảo tất cả các khu vực tài phán liên quan bắt đầu thực hiện CARF trong một khoảng thời gian tương đối thống nhất, ngăn chặn bất kỳ khu vực tài phán nào trở thành "khoảng trống" tránh thuế.

Để hỗ trợ việc thực hiện CARF, diễn đàn toàn cầu đang phát triển khung công nghệ cần thiết, bao gồm hệ thống báo cáo và trao đổi dữ liệu. Các hệ thống này sẽ đảm bảo độ chính xác và an toàn của thông tin, đồng thời thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả giữa các quốc gia.

2.2.3 Sự áp dụng luật trong nước của CARF

Diễn đàn toàn cầu dự kiến sẽ tận dụng hiệu ứng cộng hưởng giữa CRS và CARF để nhanh chóng triển khai CARF. Để thực hiện CARF, các chính phủ các quốc gia cần:

1. Thiết lập khung pháp lý trong nước, yêu cầu RCASP thực hiện quy trình thẩm định và báo cáo thông tin.
2. Thiết lập khung pháp lý quốc tế, quy định việc trao đổi thông tin đã báo cáo
3. Thiết lập khung công nghệ cần thiết để tiếp nhận thông tin RCASP và giao tiếp trên toàn cầu
4. Đáp ứng các tiêu chuẩn dự kiến liên quan đến bảo mật và bảo vệ dữ liệu, đảm bảo thông tin được trao đổi giữ an toàn và được xử lý thích hợp.

2.3 Mối quan hệ giữa CARF và CRS

2.3.1 Giới thiệu về chế độ trao đổi thông tin tự động (AEOI)

AEOI là một cơ chế hợp tác thuế quốc tế, nhằm nâng cao tính minh bạch thuế, ngăn chặn việc trốn thuế và tránh thuế xuyên biên giới. Chế độ này yêu cầu các tổ chức tài chính báo cáo thông tin tài khoản tài chính của những người nắm giữ tài khoản không cư trú, và tự động trao đổi thông tin này với cơ quan thuế của quốc gia nơi những người nắm giữ tài khoản đó cư trú. Cốt lõi của AEOI là "Tiêu chuẩn Báo cáo Chung" (CRS), được OECD và các quốc gia G20 cùng xây dựng vào năm 2014.

2.3.2 AEOI trong lĩnh vực mã hóa tài sản

CARF áp dụng cơ chế trao đổi thông tin tự động CRS cho các nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa (RCASP), yêu cầu RCASP báo cáo thông tin tài sản mã hóa của khách hàng không cư trú và tự động trao đổi thông tin này với cơ quan thuế của quốc gia nơi khách hàng đó cư trú, nhằm nâng cao tính minh bạch thuế trong lĩnh vực tài sản mã hóa, ngăn chặn trốn thuế và né thuế.

2.3.3 Các yêu cầu cụ thể của AEOI

Các yêu cầu cụ thể của AEOI bao gồm:

1. Thẩm định tài khoản: Các tổ chức tài chính cần thực hiện thẩm định tài khoản mà họ nắm giữ, xác định xem chủ tài khoản có phải là người nộp thuế không cư trú hay không, và thu thập thông tin cần thiết để phục vụ cho việc trao đổi.

2. Báo cáo thông tin: Các tổ chức tài chính phải báo cáo thông tin liên quan cho cơ quan thuế quốc gia theo định dạng và thời gian quy định.

3. Bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư: Các quốc gia cần đảm bảo tính an toàn và riêng tư của dữ liệu trong quá trình trao đổi thông tin, tránh rò rỉ cho bên thứ ba không được phép.

4. Tiêu chuẩn kỹ thuật: Các quốc gia tham gia AEOI thường cần áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật và định dạng dữ liệu thống nhất để nâng cao hiệu quả và độ chính xác của việc trao đổi thông tin.

Đối với các tổ chức tài chính hoặc người nộp thuế không tuân thủ yêu cầu AEOI, các quốc gia liên quan có thể áp dụng nhiều biện pháp trừng phạt, bao gồm phạt tiền, thu hồi giấy phép kinh doanh, hạn chế xuất nhập cảnh, v.v. Các biện pháp trừng phạt cụ thể được quy định bởi luật pháp nội địa của các quốc gia, có sự khác biệt nhất định.

3. Tác động tiềm năng của việc thực hiện CARF

1. Tăng cường tính minh bạch thuế: Việc thực hiện CARF sẽ nâng cao đáng kể tính minh bạch thuế trong lĩnh vực mã hóa tài sản, giúp các cơ quan thuế có thể hiểu rõ hơn về số lượng tài sản mã hóa và thu nhập liên quan của người nộp thuế, từ đó hiệu quả trong việc chống lại hành vi trốn thuế và né thuế.

2. Thúc đẩy cạnh tranh thuế công bằng: Thông qua việc thực hiện các tiêu chuẩn báo cáo tài sản mã hóa thống nhất trên toàn cầu, CARF giúp xây dựng môi trường thị trường cạnh tranh công bằng, ngăn chặn một số khu vực pháp lý trở thành nơi trú ẩn cho việc trốn thuế và tránh thuế.

3. Tăng cường thu nhập tài chính của chính phủ: Nâng cao tính minh bạch thuế và thúc đẩy cạnh tranh thuế công bằng sẽ giúp chính phủ tăng thu nhập thuế, cung cấp nhiều hỗ trợ tài chính hơn cho dịch vụ công.

4. Tăng cường niềm tin của công chúng: Thông qua việc chống lại hành vi trốn thuế và tránh thuế, CARF giúp tăng cường niềm tin của công chúng vào hệ thống tài chính và các cơ quan công, thúc đẩy sự ổn định và phát triển của thị trường tài chính.

Tổng thể, OECD và diễn đàn toàn cầu hy vọng sẽ rút ra bài học từ kinh nghiệm của CRS, tham khảo cơ chế của nó để thúc đẩy việc triển khai CARF. Diễn đàn toàn cầu đặc biệt chú trọng đến các quốc gia đang phát triển, vừa đảm bảo rằng họ có thể hưởng lợi từ việc thực hiện CARF, vừa không muốn họ trở thành "khoảng trống thuế". Đối mặt với những thách thức toàn cầu và tính ẩn danh của tài sản mã hóa, các quốc gia sẽ hợp tác chặt chẽ hơn trong vấn đề quản lý thuế tài sản mã hóa. CARF được kỳ vọng sẽ nâng cao tính minh bạch thuế toàn cầu trong tương lai, giảm thiểu việc trốn thuế, và tăng cường sự tin cậy trong hệ thống cũng như sự đồng thuận toàn cầu.