Bóng ma của chiến tranh thương mại tái xuất, thị trường tiền điện tử đối mặt với thách thức mới

Gần một thế kỷ trước, Luật Thuế Quan Smoot-Hawley năm 1930 đã gây ra tổn thương nghiêm trọng cho nền kinh tế toàn cầu. Chính sách thuế quan này, được đưa ra với lý do bảo vệ ngành công nghiệp trong nước, cuối cùng đã dẫn đến sự suy giảm thảm khốc của thương mại toàn cầu, làm trầm trọng thêm tác động của cuộc Đại Suy Thoái. Đến nay, bóng ma của chủ nghĩa bảo hộ thương mại vẫn chưa tan biến.

Vào tháng 4 năm 2025, Hoa Kỳ tuyên bố sẽ áp thuế 125% đối với hàng hóa Trung Quốc, khiến thị trường toàn cầu lại cảm nhận được cái lạnh quen thuộc. Bộ Thương mại Trung Quốc đã phản ứng nhanh chóng, cho biết nếu phía Mỹ tiếp tục "trò chơi số thuế", phía Trung Quốc sẽ "không để tâm" và giữ quyền phản công thêm. Đồng thời, chính phủ Mỹ đã đề xuất "tạm ngừng thuế 90 ngày" với 75 quốc gia, giảm tỷ lệ thuế chung xuống còn 10%, nhưng loại trừ Trung Quốc, Mexico và Canada. Chiến lược thương mại có mục tiêu này không chỉ làm tăng rủi ro về việc tách rời kinh tế giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, mà còn khiến thị trường tiền điện tử - chiến trường mới của dòng vốn toàn cầu - phải đối mặt với những thách thức mới.

Cảnh báo lịch sử

Bi kịch của Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley vào những năm 1930 là các quốc gia rơi vào vòng luẩn quẩn của thuế quan trả đũa, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống thương mại quốc tế. Chính sách thương mại này, được coi là một trong những chính sách có tính hủy diệt nhất của thế kỷ 20, đã để lại bài học sâu sắc cho các nhà ra quyết định đương đại: chủ nghĩa bảo hộ thương mại chưa bao giờ là giải pháp tốt cho những khó khăn kinh tế.

Năm 1930, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật này, nâng mức thuế nhập khẩu trung bình lên 59%, mức cao nhất trong lịch sử. Mặc dù mục đích là bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước bị ảnh hưởng bởi cuộc Đại Khủng Hoảng, nhưng nó đã gây ra một phản ứng dây chuyền thảm khốc. Các đối tác thương mại chính toàn cầu nhanh chóng có các biện pháp trả đũa, dẫn đến việc thương mại quốc tế giảm gần hai phần ba trong giai đoạn 1929-1934, giá trị xuất khẩu của Mỹ sụt giảm 70%, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu tiếp tục xấu đi. Chính sách này không chỉ không cứu vãn được nền kinh tế Mỹ, mà còn kéo dài và làm trầm trọng thêm cuộc Đại Khủng Hoảng, phơi bày những thiếu sót chết người của chủ nghĩa bảo hộ thương mại: trong nền kinh tế toàn cầu hóa, việc đơn phương xây dựng rào cản thương mại cao sẽ chắc chắn dẫn đến "hiệu ứng boomerang".

Đặc điểm của cuộc chiến thương mại mới

Cuộc chiến thuế quan năm 2025 khác với năm 1930. Hoa Kỳ đang cố gắng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua "cuộc chiến thuế quan chọn lọc" - gây sức ép tối đa lên Trung Quốc, trong khi tạm thời làm dịu với hầu hết các quốc gia. Chiến lược "phân hóa và phân rã" này có vẻ thông minh, nhưng thực sự tiềm ẩn rủi ro. Trung Quốc, với tư cách là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, không còn là quốc gia yếu kém trong thương mại như những năm 1930. Đối mặt với việc Mỹ áp thuế bổ sung, Trung Quốc chọn cách "không quan tâm" để xử lý lạnh lùng, đồng thời thúc đẩy nhanh chóng kế hoạch "giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng đô la". Sự kiên định chiến lược này cho thấy, cuộc chiến thương mại mới có thể không biến thành một cuộc hỗn chiến toàn diện như những năm 1930, mà là một cuộc chiến tiêu hao kéo dài hơn.

Thị trường tiền điện tử của phản ứng

Chính sách thuế mới đã gây ra những rung chuyển mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, thị trường tiền điện tử cũng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Giá Bitcoin đã giảm từ 83,500 USD xuống 74,500 USD, trong khi Ethereum giảm mạnh hơn, từ 1,800 USD xuống 1,380 USD, tổng giá trị thị trường của các loại tiền điện tử nhỏ hơn đã giảm hơn 40%. Tính thanh khoản trên thị trường đã thu hẹp đáng kể, dòng vốn tháng của Bitcoin đã giảm mạnh từ đỉnh 100 tỷ USD xuống còn 6 tỷ USD, trong khi Ethereum đã chuyển sang tình trạng ròng ra 6 tỷ USD. Mặc dù đã có một đợt "bán tháo theo kiểu đầu hàng" quy mô lớn, nhưng khi giá giảm xuống, quy mô thua lỗ dần thu hẹp lại, cho thấy áp lực bán trong ngắn hạn có thể sắp cạn kiệt.

Xét về mặt kỹ thuật, 93,000 đô la trở thành mức kháng cự chính để Bitcoin lấy lại động lực tăng giá, khoảng 65,000-71,000 đô la là vùng hỗ trợ cốt lõi mà phe bò phải giữ vững. Thị trường hiện đã bước vào giai đoạn quan trọng, nếu phá vỡ mức hỗ trợ sẽ khiến hầu hết các nhà đầu tư rơi vào thua lỗ, có thể gây ra sự điều chỉnh mạnh mẽ hơn trên thị trường.

Kết luận

Thị trường tiền điện tử trong cuộc chơi này vừa là người chịu đựng thụ động, vừa là biến số chủ động. Khi tình hình quốc tế căng thẳng, hệ thống tiền tệ toàn cầu trong trạng thái bất ổn, các nhà đầu tư có thể tìm kiếm một phương tiện lưu trữ giá trị kỹ thuật số hiếm có, toàn cầu, không bị kiểm soát bởi bất kỳ chính phủ hay thực thể nào. Có lẽ, khi uy tín của trật tự cũ bị xói mòn bởi chiến tranh thương mại, hạt giống của hệ thống mới đã âm thầm nảy mầm. Xu hướng tương lai của thị trường tiền điện tử sẽ phụ thuộc vào sự phát triển chính sách và tình hình dòng tiền sau này, xứng đáng được theo dõi liên tục.