Türkiye Kripto Varlıklar Pazarının Gelişimi ve Yeni Düzenleyici Politika Analizi

Son yıllarda, Türkiye küresel kripto varlıklar pazarında önemli bir rol oynamakta ve Amerika, Hindistan ve Birleşik Krallık'tan sonra dünyanın dördüncü en büyük kripto varlıklar ticaret merkezi haline gelmiştir. Bu fenomen, büyük ölçüde ülkenin ekonomik istikrarsızlığı ve para biriminin değer kaybı sorunundan kaynaklanmaktadır. Yüksek enflasyon ve yerel para biriminin sürekli zayıflamasıyla birlikte, giderek daha fazla Türk vatandaşı kripto varlıkları ekonomik risklere karşı korunma ve değer koruma aracı olarak görmektedir.

23 Ağustos'ta, yurtiçindeki yüksek enflasyon gibi etkenlerin etkisiyle, Türk Lirası'nın ABD Doları karşısındaki değeri 34'e 1'in altına düştü ve tarihi bir düşük seviyeye ulaştı. O gün döviz piyasasında, Lira'nın Dolar karşısındaki değeri bir ara 34.049'a kadar düştü, ardından hafif bir toparlanma yaşandı. Haberlere göre, bu yıl itibarıyla Türk Lirası'nın Dolar karşısındaki değeri yaklaşık %15,2 oranında düştü.

Buna rağmen Türkiye'nin kripto varlıklar pazarı büyük olmasına rağmen, yıllardır net bir düzenleyici çerçeveden yoksun kalmış ve bu durum ülkenin kripto varlıklar sektörünü yasal bir gri alana sokmuştur. Türkiye Merkez Bankası, 2021'de Bitcoin gibi kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklayan bir karar almış olsa da, bu önlem tüm pazarı düzenlemek için yeterli olmamıştır. Küresel ölçekte kripto varlıkların düzenlenmesine artan bir önem verilirken, Türkiye de bu alandaki yönetimini kademeli olarak güçlendirmeye başlamıştır.

Türkiye Şifreleme Düzenlemeleri Belirginleşiyor

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bu yıl Haziran ayında kabul ettiği ve Temmuz ayında yürürlüğe giren "Sermaye Piyasaları Kanunu Değişikliği" kripto endüstrisinde geniş bir ilgi uyandırdı. Ülkenin Sermaye Piyasası Kurulu (CMB), bu yasanın Türkiye'deki kripto varlık hizmet sağlayıcıları için başlangıçta bir düzenleyici çerçeve oluşturduğunu vurguladı. Ana içeriği şunları içeriyor:

1. CMB, kripto endüstrisinin düzenleyici kurumu olarak atanmıştır ve işletme yetkisi verme, denetleme, yaptırım uygulama ve önlemler alma hakkına sahiptir.
2. Yetkisiz olarak kripto varlıklar işletimi, kullanıcı varlıklarının kötüye kullanımı ve dolandırıcılık gibi suç eylemleri için ceza belirlenmesi.
3. Ticaret platformları, piyasa manipülasyonu ve güvenlik olaylarını tanımlamak, önlemek, sınırlamak ve raporlamak için bir izleme sistemi kurmalıdır.

Şu anda, kapsamlı bir kripto varlık düzenleme sistemi olmamasına rağmen, Türkiye'nin mevcut yasaları hala piyasada belirli bir denetim gücüne sahiptir. Bu, Merkez Bankası'nın kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklaması ve finansal suçlar soruşturma kurulu ( MASAK )'nın borsalardan KYC verilerini toplamasını istemesi gibi, kara para aklama önlemlerinin sürdürülmesi için gereklidir.

Türkiye Maliye Bakanı Mehmet Simsek, daha kapsamlı bir şifreleme düzenleme taslağının nihai değerlendirme aşamasına ulaştığını ve "şifreleme cüzdanları, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, kripto varlık saklayıcıları" gibi işletmelere yönelik net yasal dayanaklar sunacağını açıkladı.

Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği Açıklaması

2024年7月2日，土耳ki hükümeti resmi olarak 7518 numaralı "Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"ni kabul etti ve Kripto Varlıklar hizmet sağlayıcılarının (CASPs) faaliyetleri için net bir hukuki çerçeve oluşturdu. Bu, Türkiye'nin kripto para piyasasının yeni bir uyum çağına girdiğini gösteriyor.

Değişiklik Tasarısının Çıkış Arka Planı

2021'den bu yana, Türkiye kara para aklama riski sorunları nedeniyle FATF'ın gri listesine alındı. Bu olumsuz durumu aşmak ve şifreleme varlıkların vergilendirme politikasını netleştirmek için Türkiye, bu alandaki düzenlemeleri artırmaya başladı. Artık Türkiye gri listeden başarıyla çıkarıldı, yeni düzenleyici çerçeve de yürürlüğe girdi ve kripto varlık piyasasının standartlaşması için bir temel oluşturdu.

Sermaye Piyasası Kurulu (CMB) yeni düzenleme ana noktaları

1. Kripto Varlıklar Hizmet Sağlayıcıları (CASP'ler) ile ilgili düzenlemeleri yasama kapsamına almak.
2. Tüm kripto varlık hizmet sağlayıcıları, CMB'den izin almak zorundadır ve TUBITAK tarafından belirlenen standartlara uymalıdır.
3. Bankalarla ilgili faaliyetlerin, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)'nın onayını alması gerekmektedir.

Kripto Varlıklar platformu kurulumu şartları

1. Platform, anonim şirket olarak kurulmalıdır ve en az 50 milyon Türk Lirası ödenmiş sermayeye sahip olmalıdır.
2. Tüm hisseler nakit olarak ihraç edilmeli ve kaydedilmelidir.
3. Kurucular ve yöneticiler, sermaye piyasası yasası ve diğer ilgili yasaların gerekliliklerini karşılamalı, yeterli ekonomik güce, dürüstlüğe ve güvenilirliğe sahip olmalıdır.
4. Kripto Varlıklar platformunun işletme kapsamı açık bir şekilde belirlenmeli ve satın alma, satış, ilk ihraç, dağıtım, likidasyon, devretme ve saklama gibi faaliyetleri kapsamalıdır.

platform işletmeciliğinin geçişi ve tasfiyesi

1. Şu anda Türkiye'de faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcıları, CMB'ye gerekli belgeleri bir ay içinde sunmak zorundadır.
2. Başvuru yapamayan şirketler, bir ay içinde tasfiye kararı almak zorundadır.
3. Geçici işletme platformları, 2024'ün 11'inci ayının 8'ine kadar platform işletme lisansı başvurusu yapmak zorundadır, aksi takdirde kapatılma ile karşılaşacaklardır.
4. Geçiş döneminde, toplam 76 borsa geçici işletme lisansı aldı, 8 borsa ise koşulları yerine getiremediği için kapatılması istendi.

Regülasyon ve Cezai Önlemler

1. Yetkisiz olarak kripto varlık hizmetleriyle uğraşan bireyler ve kuruluşlar 3 ila 5 yıl hapis cezasına çarptırılacak ve 5000 ila 10000 gün para cezasına çarptırılacaktır.
2. Yetki dışı olarak tahsis edilen fon veya varlıkların kullanılması, en fazla 14 yıl hapis cezası ve büyük para cezası ile cezalandırılabilir.
3. Hileli davranışlar yoluyla zimmetine geçirme eylemlerine karışan suçlular, 14 ila 20 yıl hapis cezası ve en fazla 20000 gün para cezasıyla karşı karşıya kalacaklardır.
4. İzinleri iptal edilen şifreleme varlıkları hizmet sağlayıcılarının kaynaklarını yasa dışı kullanan bireyler, en fazla 22 yıl hapis ve 20000 gün para cezası ile karşılaşacaklardır.

Düzenleyici Çerçevenin Etkisi ve Geleceği

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"nin uygulanması, Türkiye'deki Kripto Varlıklar piyasası üzerinde derin bir etki yaratacaktır:

1. Pazar güvenini ve istikrarını artırmak: Sıkı düzenleyici standartlar aracılığıyla piyasa şeffaflığını ve sorumluluğunu artırmak, haksız davranışları önlemeye yardımcı olur ve pazarın uzun vadeli istikrarını sağlamaya zemin hazırlar.

2. Uyum ve standartların geliştirilmesini sağlamak: Kripto Varlıklar hizmet sağlayıcılarının CMB izni almasını ve katı standartlara uymasını talep etmek, sektörün standartlaşmasını sağlayacak ve uyumsuz katılımcıların elenmesine yol açacaktır.

3. Uluslararası işletmeleri çekmek: Birçok uluslararası tanınmış borsa lisans başvurusu yaptı, bu da Türkiye pazarının uluslararası işletmeler için çekiciliğini gösteriyor ve daha fazla ileri teknoloji ve hizmet getirebilir.

4. Düzenleyici güçlerin arttırılması ve piyasa entegrasyonu: Sıkı düzenleyici standartlar ve ceza önlemleri, piyasadaki yasadışı faaliyetlerin temizlenmesine yardımcı olur ve piyasanın sağlıklı gelişimini teşvik eder.

5. Pazar Büyüme Potansiyeli: Dünyanın dördüncü en büyük Kripto Varlıklar ticaret ülkesi olarak, Türkiye pazarı yeni düzenleyici çerçeve altında yeni büyüme fırsatlarıyla karşılaşabilir.

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişiklikleri", Türkiye'nin Kripto Varlıklar pazarına yeni bir düzen ve standart getirirken, aynı zamanda gelecekteki gelişimi için sağlam bir zemin hazırlamaktadır. Daha fazla işletmenin katılımıyla ve pazarın giderek olgunlaşmasıyla, Türkiye'nin Kripto Varlıklar pazarı yeni bir refah dönemine girmeyi umuyor.