Bilgisayar Kültürü ve Spekülatif Kültürün Çarpışması: Blok Zinciri'nin İki Yüzlülüğü

Blok Zinciri teknolojisinin ortaya çıkışı, iki tamamen farklı kültürel arka plandan kaynaklanmaktadır. Birincisi, Blok Zinciri'ni yeni nesil ağlar inşa etmenin bir yolu olarak gören bilgisayar kültürüdür ve bu yeni bir hesaplama devrini teşvik etmektedir. Diğeri ise spekülasyon ve kâr odaklı bir kültürdür; Blok Zinciri'ni yalnızca yeni ticaret jetonları yaratmanın bir aracı olarak görmektedir. Bu duruma spekülatif kültür denebilir ve temelinde bir kumar davranışı yatar.

Medya raporları, bu iki kültür arasındaki kafa karışıklığını daha da artırdı. Para kazanma ve kaybetme ile ilgili dramatik hikayeler genellikle daha kolay anlaşılır ve dikkat çekicidir, oysa teknolojik ilerlemelerle ilgili raporlar daha ince, yavaş ve anlaşılmak için daha fazla arka plan bilgisi gerektirir.

Spekülasyon kültürünün belirgin sorunları vardır. Aşırı bir örnek, iflas eden bir offshore borsa olup, etkisi felaketicidir. Bu borsa, token'ları orijinal bağlamından ayırarak, pazarlama diliyle paketleyip, insanları spekülasyon yapmaya teşvik etti. Sorumlu borsalar, saklama, staking ve likidite gibi değerli hizmetler sunarken, dikkatsiz borsalar kötü davranışları teşvik eder ve hatta kullanıcı varlıklarını kötüye kullanabilir. En kötü senaryoda, tamamen bir Ponzi şemasına dönüşebilirler.

Şanslıyız ki, düzenleyici kurumların ve blok zinciri geliştiricilerinin temel hedefleri birbirleriyle örtüşüyor. Menkul Kıymetler Yasası, halka açık işlem gören menkul kıymetlerdeki bilgi asimetrisini ortadan kaldırmayı ve piyasa katılımcılarının yönetim ekiplerine olan bağımlılığını en aza indirmeyi amaçlar. Blok zinciri geliştiricileri de ekonomik ve yönetimsel güçlerin merkezileşmesini ortadan kaldırmaya ve kullanıcıların diğer ağ katılımcılarına olan güven ihtiyaçlarını azaltmaya kararlıdır.

Şu anda, Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ana düzenleyici kurum olarak 2019'dan beri ilgili konularda herhangi bir somut rehberlik sağlamamıştır. Bu kurum bazı token ticaretlerine karşı yaptırım eylemleri başlatmış ve bu ticaretlerin menkul kıymet yasalarına tabi olduğunu iddia etmiştir, ancak karar verme standartlarını açık bir şekilde belirtmemiştir.

İnternet öncesi dönemlerdeki hukuki içtihatların modern ağlara uygulanması, yalnızca yasadışı faaliyet gösterenler ve ABD kurallarına uymayan yabancı şirketler için kolaylık sağlamakla kalmamış, aynı zamanda birçok gri alan bırakmıştır. Bugünkü durum, düzenleyici kurumların kendi içinde bile sınırların belirlenmesi konusunda anlaşmaya varmasının zor olduğu kadar karmaşık hale gelmiştir. Örneğin, SEC Ethereum tokenlerini menkul kıymet olarak görmekte, oysa ABD Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu bunları emtia olarak değerlendirmektedir.

Mülkiyet ve Pazarın Ayrılmazlığı

Bazı politika yapıcılar, aslında token'ları yasaklayacak kurallar önerdiler, bu da token'ların tüm gerçek kullanım alanlarını, hatta blok zincirini bile yasaklamak anlamına geliyor. Eğer token tamamen spekülasyon içinse, bu önerilerin bir mantığı olabilir. Ancak spekülasyon, token'ın gerçek amacının sadece bir yan etkisidir; asıl amacı, topluluğun sahip olduğu ağı oluşturmak için gerekli bir araç olmaktır.

Çünkü tokenler, sahip olunabilen tüm eşyalar gibi ticaret edilebilir, insanlar onları sadece finansal varlıklar olarak görmekte zorlanmıyorlar. Ancak iyi tasarlanmış tokenler, sanal ekonomiyi yönlendiren ve ağın gelişimini teşvik eden yerel tokenler de dahil olmak üzere belirli bir amaca sahiptir. Tokenler, blok zinciri ağlarının bir yan ürünü değildir ve keyfi olarak ayrılabilen rahatsız edici unsurlar değildir; aksine gerekli ve temel bir özelliktir. İnsanlara topluluk ve ağ mülkiyeti sağlamak için bir yol olmadan, gerçek mülkiyetin sağlanması mümkün değildir.

Biri, yasal veya teknik araçlarla token'lerin ticaretinin imkansız hale getirilip getirilemeyeceğini, böylece blok zincirinin faydalarından yararlanırken spekülasyon risklerini ortadan kaldırıp kaldıramayacağını sordu. Ancak, bir şeyi alıp satma yeteneği ortadan kaldırıldığında, aslında mülkiyet de ortadan kaldırılmış olur. Telif hakkı ve fikri mülkiyet gibi soyut varlıklar bile sahibi tarafından serbestçe alınıp satılabilir. Ticaretin olmaması, mülkiyetin de olmaması anlamına gelir, ikisi ayrılmaz bir bütün oluşturur.

Tartışmaya değer bir soru, hem spekülatif davranışları kontrol eden hem de teknoloji gelişimini teşvik eden bir karışık yöntem olup olmadığıdır. Yeni bir blok zinciri ağının ilk kez piyasaya sürülmesinden sonra, belirli bir dönem veya kilometre taşına ulaşana kadar tokenlerin yeniden satışı yasaklanabilir. Tokenler, ağın gelişimi için bir teşvik aracı olarak kullanılabilir, ancak sahiplerin birkaç yıl beklemesi veya ağın belirli bir eşik değere ulaşmasını beklemesi gerekebilir.

Zaman sınırlamaları, insanların teşviklerini daha geniş toplumsal çıkarlarla uyumlu hale getirmenin etkili bir yolu olabilir. Birçok teknolojinin yaşadığı hype döngülerine baktığımızda, erken hype'ı genellikle bir çöküş takip eder, ardından "üretkenlik duraklaması" gelir. Buna karşılık, uzun vadeli sınırlamalar, token sahiplerini hype ve sonuçlarıyla başa çıkmaya zorlar, değer yaratmaya yönelik somut büyümeyi teşvik ederek.

Bu sektörün gerçekten daha fazla denetime ihtiyacı var, ancak odak, yasaların uygulanması gibi politik hedeflerin gerçekleştirilmesine, yasadışı faaliyetlerin cezalandırılmasına, tüketicilerin korunmasına, istikrarlı bir piyasa sağlamaya ve sorumlu yeniliği teşvik etmeye yönelmelidir. Bu çok önemlidir, çünkü Blok Zinciri ağları, şu anda bilinen tek teknolojidir ki bu, açık ve demokratik bir interneti yeniden inşa edebilir.

Limited Şirket: Başarılı Düzenleme Örnekleri

Tarih gösteriyor ki, akıllıca bir düzenleme yeniliği hızlandırabilir. 19. yüzyılın ortalarına kadar, hakim şirket yapısı hala ortaklıklar idi ve tüm hissedarlar şirketin davranışlarından tamamen sorumluydular. Eğer bir şirket mali kayıplar yaşar veya mali olmayan zararlar verirse, sorumluluk şirket korumasını aşarak her bir hissedara ulaşırdı. Düşünün ki, büyük halka açık bir şirketin hissedarları sadece mali yatırım yapmakla kalmayıp, aynı zamanda şirketin hatalarından kişisel olarak sorumlu olsalar, neredeyse hiç kimse hisselerini satın almazdı ve bu, şirketin finansman sağlamasını son derece zor hale getirirdi.

Limited şirketler 19. yüzyılın başlarından beri var olsa da yaygın değildi. Limited şirket kurmak için özel yasalar gereklidir. Bu nedenle, neredeyse tüm ticari işletmeler, aile üyeleri veya yakın arkadaşlar gibi samimi ortaklardan oluşan ortaklıklar tarafından yönetilmektedir.

Bu durum, 19. yüzyılın 30'larındaki demiryolu patlaması ve ardından gelen sanayileşme döneminde değişti. Demiryolları ve diğer ağır sanayiler, küçük ekiplerin kapasitesini aşan büyük miktarda ön sermaye gerektiriyordu. Bu nedenle, dünya ekonomisinin dönüşümünü finanse etmek için yeni ve daha geniş sermaye kaynaklarına ihtiyaç duyuldu.

Bu reform tartışmalara yol açtı. Yasama organı, sınırlı sorumluluğu yeni şirket standardı olarak benimsemek için baskı altındadır. Aynı zamanda, şüpheciler, sınırlı sorumluluğun genişletilmesinin dikkatsiz davranışları teşvik edeceğini ve gerçekte riskin hissedarlardan müşterilere ve genel topluma kaydırılacağını savunuyor.

Sonunda, farklı görüşler bir denge buldu, sektör ve yasama organları akıllı bir uzlaşmaya vardı ve sınırlı sorumluluğu yeni bir norm haline getiren bir yasal çerçeve oluşturdu. Bu, halka açık sermaye piyasalarının ortaya çıkmasını sağladı ve ardından gelen tüm zenginlikler ve mucizeler bunun sonucuydu. Bu, teknolojik yeniliklerin düzenleyici değişiklikleri yönlendirmesinin pragmatik bir ifadesidir.

Blok Zinciri'nin Gelecekteki Gelişimi

Ekonomik katılım tarihi, teknoloji ve hukukun ilerlemesiyle etkileşimde bulunarak, kademeli olarak birleşen bir süreçtir. Ortak girişimlerin sahip sayısı sınırlıdır ve genellikle on kişiyi geçmez. Sınırlı sorumluluk yapısı, mülkiyet kapsamını önemli ölçüde genişletmiştir; günümüzdeki halka açık şirketlerin milyonlarca hissedarı bulunmaktadır. Blok Zinciri ağı, airdrop, hibe ve katkı sahipleri ödülleri gibi mekanizmalar aracılığıyla bu ölçeği daha da genişletmektedir. Gelecekteki ağ, milyarlarca sahip olabilir.

Sanayi devrinin işletmeleri yeni organizasyon ihtiyaçlarına sahip olduğu gibi, günümüz ağ devrinin işletmeleri de öyledir. Eski hukuk yapılarının (örneğin anonim şirketler ve limited şirketler) yeni ağ yapıları üzerine dayatılması, işletme ağındaki birçok sorunun kaynağıdır, örneğin kullanıcı çekme modelinden sömürü modeline geçmek zorunda kalmak ve çok sayıda katkıda bulunanı ağın dışına itmek. Dünya, insanların koordine olmasını, işbirliği yapmasını, birlikte çalışmasını ve rekabet etmesini sağlayacak yeni, dijital yerel yöntemlere ihtiyaç duymaktadır.

Blok Zinciri, ağa tarifi için makul bir organizasyon yapısı sunarken, tokenler doğal bir varlık sınıfıdır. Politika yapıcılar ve endüstri liderleri, Blok Zinciri ağları için uygun bir düzenleyici çerçeve bulmak için birlikte çalışabilirler, tıpkı öncülerinin sınırlı sorumluluk şirketleri için yaptıkları gibi. Bu kurallar, şirket varlıkları gibi merkeziyeti varsaymak yerine, güç devrini teşvik etmeli ve izin vermelidir. Spekülasyon kültürünü kontrol etmenin birçok yolu vardır, aynı zamanda teknoloji kültürünün gelişimini teşvik etmek için. Umarım akıllı düzenleyici kurumlar yeniliği teşvik edebilir ve kurucuların en iyi yaptıkları şeylere odaklanmalarını sağlar: geleceği inşa etmek.